YATAĞA BAĞIMLI HASTALARDA BESLENME
- Hareketsizlik, kalsiyum metabolizmasını etkiler. Hareketsizlik sonucu kana çekilen kalsiyum, fosforla birlikte idrarla atılır. Bunun sonucunda hastada, osteoporoz gelişebilir.Bu nedenle diyetle hastanın yeterli kalsiyum ve fosfor alımı sağlanmalıdır. Günlük 2-3 su bardağı süt-yoğurt tüketilmelidir.
-Yatağa bağımlı hastada gastrointestinal ve üriner sistemde çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. Üriner sistemde taş oluşumu veya enfeksiyon gelişimi, konstipasyon, sindirim güçlüğü ve gaz, şişkinlik vb. durumlar, gelişebilecek sorunlardan bazılarıdır. Üriner sistemde taş oluşumu veya enfeksiyon gelişim riskini önlemek için
hekim önerisi doğrultusunda hastaya bol sıvı verilir. Konstipasyonu önlemek için yeterli miktarda sıvı ve posa alınması önemlidir. Posayı çiğ sebze-meyvelerden, kuru baklagillerden, kepekli tahıl ürünlerinden alırız. Yeterli posa alımı için günlük 4-5 porsiyon sebze - meyve tüketilmelidir.
-Yatan hastanın enerji gereksinimi azalır fakat kas kaybının önlenmesi ve yara iyileşmesi için proteinlere ihtiyaç artar. Beslenme programının, protein gereksinimini karşılayacak şekilde olması gerekir.Hastada iştahsızlık gelişebilir. Yiyecekler, mümkünse hastanın seveceği şekilde hazırlanmalı ve görüntüsüne
dikkat edilmelidir. Hastanın tüketebildiği miktarlar az olduğundan, besin değeri yüksek yiyecek ve içecekler hazırlanmalıdır. Yemekleri pişirirken besin değerini
arttırmak amacıyla et, kıyma, yumurta,süt, yoğurt, kuru baklagiller, bulgurdan yararlanılabilir.
-Hastanın yeterli sıvı alması yaşamı için önemlidir. Vücuttaki sıvının azalmasının fiziksel ve bilinçsel işlemlerin bozulmasına neden olduğu, hastayı kilo
kaybına bağlı olarak düşme, enfeksiyon, ishal, kabızlık oluşumu acısından riskli duruma getirdiği unutulmamalıdır. Günlük 1,5 – 2 litre sıvı tüketilmelidir.
Yatağa Bağımlı Hastanın Beslenmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hastanın oral(ağızdan) beslenmesinde, öncelikle hastaya çiğneme ve yutma işlemine odaklanması için sessiz dikkati dağılmayacak bir ortam sağlanmalıdır.
- Hasta yatakta olabildiğince dik oturmalıdır.(60-90 derecelik)
- Hastayı besleyecek olan kişi, hastanın kendisini görebileceği seviyede oturmalıdır.
- Beslenme öncesi hastaya kullanıyorsa gözlük, işitme ya da takma dişi takılmalıdır.
- Hasta beslenme anında başını geriye atabilir bu yüzden kaşık ya da çatal ağız seviyesinden yukarı tutulmamalıdır.
- Hastanın kolayca çiğneyip yutabileceği yumuşak sulu gıdalar ya da yarı katı gıdalar tercih edilmeli ve gıdalar gerekirse ezilerek ya da püre halinde verilmelidir.
- Hastaya yiyecekler her defasında küçük lokmalar ve küçük porsiyonlar (1/2_1 yemek kaşığı) halinde verilmelidir.
- Beslenme esnasında acele edilmemelidir. Hastanın çiğneyip yuttuğundan emin olmadan yeni bir lokma verilmemelidir. Bir öğünde çok fazla yemek yerine az
ve sık beslenme tercih edilmelidir.
- Besinin kolay yutulmasına yardımcı olmak için arada bir yudum su verilmelidir.
-Yemekten sonra 30 dk hasta dik oturtulmalıdır ve hemen yatırılmamalıdır.
- Reflüyü önlemek için hastanın başı 30 derece yüksekte tutulmalıdır. (Reflü: besinlerin ve mide içeriğinin özafagusa(yemek borusu) geri gelmesi)
- Hastanın günlük yedikleri ve çıkardıkları takip edilmelidir.
- Yeterli beslenip beslenmediğini öğrenmek için düzenli olarak kilo takibi yapılmalıdır.